Mục lục
Đặc điểm của cây Cách
Tên thường gọi: Cách, Vọng cách, Bông Cách
Tên khoa học: Premna corymbosa (Burm. f.) Rottl. et Willd. (P. integrifolia L.)
Thuộc họ: Cỏ roi ngựa – Verbenaceae.
Mô tả: Cây thân gỗ nhỏ phân nhánh, có khi mọc leo, thường có gai. Lá rất thay đổi, có hình trái xoan hay trái xoan bầu dục, gốc tròn hay hình tim, chóp tù hay có mũi ngắn, dài tới 16cm, rộng 12cm hay hơn, nguyên hoặc hơi khía răng ở phần trên, có ít lông ở dưới, nhất là trên các gân. Hoa nhỏ, nhiều, màu trắng lục xám, họp thành ngù ở ngọn cây. Quả hạch hình trứng, màu đen, rộng cỡ 3-4mm, có 4 ô, mỗi ô chứa một hạt.
Bộ phận sử dụng: Lá, rễ và cành – Folium, Radix et Ramulus Premnae Corymbosae.
Nơi sống và thu hái: Loài của các nước Nam Á, Đông Nam Á và Việt Nam. Ở nước ta, cây mọc hoang và được trồng ở đồng bằng và vùng núi để lấy lá làm gia vị ăn gỏi cá. Rễ, lá có thể thu hái quanh năm. Lá lấy về, rửa sạch, phơi hay sấy khô hoặc sao vàng mà dùng.
Dược tính và công dụng của cây Cách
Thành phần hóa học: Toàn cây có mùi rất khó chịu nhưng lá có mùi thơm hơi hắc, còn rễ có vị đắng, nóng có mùi dễ chịu. Nó chứa một tinh dầu thơm và một chất màu màu vàng. Vỏ cây chứa 2 alcaloid là premnin và ganiarin. Premnin có tác dụng giống thần kinh giao cảm; nó làm giảm sức co của tim và làm dãn nở đồng tử.
Tính vị, tác dụng: Cách có vị ngọt, nhấn, tính mát, có tác dụng trợ tỳ can, mát gan, sáng mắt, tiêu độc, lợi tiểu. Rễ thông kinh mạch, tán ứ kết tê bại, lợi tiêu hoá.
Công dụng, chỉ định và kết hợp: Được dùng trị phù do gan, xơ gan và trị lỵ. Còn dùng trị thấp khớp và làm thuốc lợi sữa. Ở Ấn Độ, cây được dùng trị đau dây thần kinh; rễ dùng trị di chứng xuất huyết não. Tại một số nước Nam Á và Đông Nam Á, người ta còn dùng cây trị bệnh đau gan, đau dạ dày và làm thuốc hạ nhiệt. Lá cách được dùng nhiều làm thuốc trị cảm lạnh và sốt, trị đầy hơi và dùng dưới dạng xúp làm thuốc lợi tiêu hoá, gây trung tiện. Ngày dùng 8-12g lá, đọt cây; rễ dùng với liều ít hơn.
Cây Cách và các bài thuốc
Bài thuốc:
- Chữa lỵ: Lá Cách tươi 30g, giã nát, thêm nước sôi để nguội vào khuấy đều, vắt nước, thêm tí đường cho ngọt mà uống. Ngày dùng 30-40ml. Trẻ em dùng nửa liều của người lớn. Cũng có thể dùng lá khô với liều 10-15g mỗi ngày, sắc uống.
- Hậu sản vàng da: Lá Cách phối hợp với Nhân Trần và Cối xay, liều lượng bằng nhau 12g sắc nước uống.
- Trị bệnh tiêu ᴄhảу: 20 gam lá ᴄâу nàу, đem giã nát ѕau đó ᴄho thêm ᴄhút nướᴄ ѕôi để nguội, đem khuấу đều, ᴠắt nướᴄ rồi thêm ᴄhút đường. Đâу là một bài thuốᴄ Đông Y Cổ Truyền ᴄó thể dùng ᴄho mọi lứa tuổi, ᴠới người lớn dùng khoảng 1 ᴄhén nhỏ, tầm 35ml mỗi ngàу, ᴄòn trẻ em thì dùng 1 nửa liều lượng đó.
- Trị bệnh đau nhứᴄ хương khớp: dùng nướᴄ nấu từ lá ᴄáᴄh hoặᴄ ᴄó thể ăn ᴄhung ᴠới ᴄáᴄ món ăn thông thường kháᴄ…
Đừng bao giờ sử dụng bất cứ thứ gì bạn không chắc chắn 100% là an toàn và nếu bạn đang bị ốm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thứ mà bạn không quen thuộc.
Xem thêm:
Nghiên cứu gia công sản xuất thực thực phẩm chức năng từ cây Cách vui lòng liên hệ
Số điện thoại : 0983425111
Nghiên cứu công thức thực phẩm độc quyền tại Nhà Máy Dược Phẩm Pulipha
